Gündem
PERSPEKTİF
• SAYI 233 • TEMMUZ / AĞUSTOS 2014
22
İmamHatip Lisesi ve
Politize EdilenHaklar
Avusturya’da önümüzdeki dönem eğitime başlaması planlanan İmam Hatip
Lisesi, ülke genelinde yeni bir tartışmaya sebep oldu. T.C. Başbakanı Erdoğan’ın
Avusturya ziyareti, okulun verdiği diplomanın Avusturya’da tanınması, iki ülke
arasında eksikliği hissedilen Kültür Anlaşması gibi tüm unsurların ötesinde bu
tartışma Avusturya’nın Müslümanlara yönelik siyasetindeki mühim bir açığa
işaret ediyor: Müslümanların haklarının siyasi bir konu hâline getirilmesi.
Geçtiğimiz aylardaViyana’da inşası tamamla-
nan İmam Hatip Lisesi’nin eğitime başlama tari-
hi yaklaştıkça Avusturya’da ilginç bir tartışmanın
fitili alevlendi. 9 yıllık zorunlu eğitimini bitiren
öğrencilerin kabul edileceği okula dair Yeşiller
Partisi, özel imam eğitimine açık bir şekilde kar-
şı olduğunu ifade etti. İslam karşıtı FPÖ Başkanı
Strache, “projenin her koşulda engellenmesini”
istedi.
1
Dışişleri ve Uyum Bakanı Sebastian Kurz
ise, “bu yolun çok tehlikeli bir yol olduğunu”
2
belirtti. Peki Müslüman cemaatin ihtiyacı bağla-
mında kendilerine verilen hakkı kullanıyor olma-
ları nasıl bir “tehlike” teşkil ediyor?
19. yüzyıla kadar mezhep okullarının yaygın
bir şekilde bulunduğu Avusturya’da, okulların
“mezhep dışı hâle getirilmesi” süreci o dönem-
den 1962 yılındaki Okul Reformu’na kadar devam
etse de, Avusturya’da hâlâ birçok özel mezhep
okulu (Alm. “konfessionelle Privatschule”) bu-
lunmaktadır. Bu okullardan kamu hukukuna tabi
olan okullar, diğer devlet okullarıyla neredeyse
eşit bir pozisyon elde ederler ve kamu hukukuna
tabi olan okulların öğrencileri, diğer devlet okul-
larının mezunlarının diplomasıyla eşit bir dip-
loma alırlar. Avusturya’da kamu hukukuna bağlı
tüzel kişiliğe sahip olan dinî cemaatler, örneğin
Katolik Kilisesi ya da Avusturya İslam Cemaati
(IGGiÖ), özel okul kurma hakkına sahiptir. Dinî
ELIF ZEHRA
KANDEMIR
»
en üst merci (örneğin IGGiÖ) tarafından mezhep
okulu olarak tanınan okullar da “özel mezhep
okulu” olarak tanınırlar.
Simmering’de eğitime başlaması planlanan
İmam Hatip Lisesi, henüz kamu hukukuna tabi
olmayan, fakat IGGiÖ tarafından Avusturya yasa-
larına uygun şekilde “özel mezhep okulu” olarak
tanınan bir Özel İslam Okulu olmasına rağmen
ciddi bir dirençle karşılaştı. Okulun henüz kamu
hukukuna tabi olmaması (Alm. “Öffentlichkeits-
recht”), bu nedenle de mezunların diplomala-
rının Avusturya’daki diğer devlet okullarının
diplomaları gibi olmaması eleştirilirken, ülkede
hizmet veren ve kamu hukukuna tabi olmayan
diğer özel/mezhep okulları dikkate alınmadı.
Zira Avusturya’da özel okullar ya da özel İslam
okulları ilk defa kurulmuyor. Statistik Austria’ya
göre 2012/13 yılında hamili, federal devlet, eyalet
ve belediyeler olan 5.400 okulun yanında Roma
Katolik Kilisesi’ne ait 288, Protestan Kilisesi’ne
ait 24, İsrail Cemaati’ne ait 7, Avusturya İslam
Cemaati’ne bağlı ise 6 okul bulunuyordu.
3
Aynı
yıl Avusturya İslam Cemaati’nin hamili olduğu
okullarda 534 öğrenciye eğitim verilmişti.
4
Fakat mesele, IGGiÖ’nün okulu, “Özel İs-
lam Okulu” olarak tanıması değil. Kamuoyunda
tereddüte neden olan esas konu, okulun Tür-
kiye’deki İmam Hatip modeline göre ve Türkçe
