17
TEMMUZ / AĞUSTOS
2014 • SAYI 233 •
PERSPEKTİF
1
Alscher, Stefan/Kreienbrink, Axel (Hg.) (2014): Abwanderung vonTürkeistämmigen:Wer
verlässt Deutschland und warum? Beiträge zu Migration und Integration, Band 6, Nürnberg:
Bundesamt für Migration und Flüchtlinge.
2
Antwort der Bundesregierung auf die Kleine Anfrage des AbgeordnetenVolker Beck u.
a. und der Fraktion Bündnis 90/Die Grünen, Zukunft des Optionszwangs, BT-Drucksache
18/956.
3
Statistisches Bundesamt, Fachserie 1 Reihe 2.1 – 2011.
Bilirkişi Raporu: Eşitlik İlkesine Aykırı
Potsdam Üniversitesi öğretim üyesi
Prof. Andreas Zimmermann’ın, Adaletsiz-
lik ve Irkçılığa Karşı Uluslararası Federasyon
(FAIR) için hazırladığı bilirkişi raporunda,
tasarının bu şekliyle özellikle Alman Ana-
yasası’nın eşitlik ilkesi açısından önemli te-
reddütler doğurduğu dile getiriliyor. Çünkü,
seçme zorunluluğu, sadece ebeveynleri yabancı
olan ve herhangi bir sebepten dolayı Alman-
ya’da “yetişmemiş” çocukları ilgilendirmektedir.
Buna karşın Alman vatandaşlığını bir ebeveyni-
nin Alman vatandaşı olmasından ötürü, yani soy
esasına göre (Alm. “Abstammung”) kazanan ço-
cuklar, Almanya’da hiç bulunmamış olsalar dahi,
vatandaşlık ile ilgili seçme zorunluluğuna tabi
olmayıp çifte vatandaş olabilecekler. Benzer du-
rum, doğum yeri esasına göre Alman vatandaş-
lığını kazanmış ve bunun yanında herhangi bir
Avrupa Birliği üyesi ülkenin veya İsviçre’nin va-
tandaşlığına sahip olan çocuklar için de geçerli.
Oysa vatandaşlığı kaybettirme durumu ile ilgili
gerekçelendirmeler, tüm Alman vatandaşı grup-
ları eşit şekilde kapsamalıdır.
Netice olarak, hükûmetin çifte vatandaşlıkla
ilgili tasarısını bir iyileştirme olarak değerlendir-
mek mümkün olsa da, itirazlara mahal vermeye-
cek, mantıklı ve tutarlı bir yasal düzenlemeden
bahsetmek güçtür. Zimmermann’ın raporda öne
çıkarttığı örnekte olduğu gibi yasaya tabi olanla-
rın vatandaşlıklarını kaybedinceye kadar doğmuş
olan ve yurt dışında yaşayan çocukları, Almanya
ile ebeveynlerinden daha zayıf bir bağ içerisinde
olmalarına rağmen, başka bir ülke vatandaşlığı
yanında, soy esasına dayalı olarak Alman vatan-
daşlığını da elde edebilirler ve buna sürekli ola-
rak sahip olabilirler. Bu çocukların ebeveynleri
ise, seçim zorunluluğu sebebiyle Alman vatan-
daşlıklarını kaybedebilirler.
Geçmiş Durumlara İlişkin Düzenlemeler Yetersiz
Tasarının sorunlu diğer bir boyutu ise, ana-
yasa tarafından öngörülen geçmiş durumlara
ilişkin düzenlemeleri yeterince ihtiva etmeme-
sidir. Hükûmet, Yeşiller Partisi Milletvekili Vol-
ker Beck’in nisan ayında İçişleri Bakanlığına
yönelttiği soru önerge-
sine verdiği cevabında
2
, Opsiyon
Modeli nedeniyle 2013’ten bu yana toplamda
6.050 kişinin çifte vatandaşlık hakkından yarar-
lanamadığı ve pasaportlarından birini vermek
zorunda kaldığını bildiriyor. Bunlardan 5.735 ki-
şinin Alman vatandaşlığına geçtiği, 315 kişinin
de Alman vatandaşlığından çıktığı ifade ediliyor.
Bu sayının 2018 yılından itibaren yılda 30.000 ila
40.000 civarında olacağı belirtilmektedir.
3
Onbinlerce kişiyi ilgilendiren geçiş düzen-
lemesi yeni düzenlemeye mutlaka eklenmelidir
ve opsiyon kuralı gereği Alman vatandaşlığını
kaybetmiş ve kaybedecek olanlara, tekrar Alman
vatandaşlığını kazanma imkânı tanınmalıdır. Öte
yandan zoraki tercih sebebiyle Alman vatandaş-
lığı için karar vermiş olanlara da, diğer vatandaş-
lığın geri kazanılması için imkân sunulmalıdır.
*Altaş, Adaletsizlik ve Irkçılığa Karşı Uluslararası Federasyon
(FAIR) isimli derneğin genel müdürüdür.
Prof. Dr. Andreas Zim-
mermann’ın AlmanVa-
tandaşlıkYasası’nda Opsi-
yonModeli’nde yapılması
planlanan değişikliklere
dair bilirkişi raporu için:
