Dosya
28
PERSPEKTİF
• SAYI 234 • EYLÜL / EKİM
2014
Müslümanların Sosyal
Devlete Katkıları
Alman İslam Konferansı gelecek yasama döneminde, yeni kadrosuyla, İslam
çatı kuruluşları ile birlikte İslam’ın ve Müslümanların Almanya’da daha güçlü
bir uyumunu sağlamak amacıyla “sosyal hizmet” ve “manevi rehberlik” konu-
larına ağırlık vermek istiyor. Bu bir sürpriz değil, çünkü “İslami sosyal hizmet”
konusu yıllardan beri İslami cemaatler çapında ve bunların dışında da yoğun
bir şekilde çok yönlü olarak tartışılıyor.Üzerinde durulması gereken asıl mese-
le, Almanya’da doğal bir seyir içinde oluşmuş bulunan sosyal hizmet sistemin-
de İslami bir sosyal hizmet kurumunun nasıl teşkil edileceğidir.
SAMY
CHARCHIRA
*
»
Muslümanlar şundan eminler: Bir İslami
sosyal hizmet kurumu, Almanya’nın sosyal
hizmet sisteminde yer alan Hristiyan ve Ya-
hudi kurumlarıyla eş değer olmanın ötesinde,
Müslümanların tüm kamuya profesyonel hiz-
metler sunma imkânını sağlayacaktır.
Müslümanların bu girişimi, devletin -dün-
yada tek olan- Alman sosyal hizmet çalışma-
ları ile ilişkisindeki mantığa ve oradaki taraf-
sızlık ve talilik ilkesiyle uyumludur. Alman
devleti tüm dinlere eşit muamele etmekle
yükümlüdür ve bu nedenle İslami bir sosyal
hizmet kurumu oluşturulması tabiidir.
Ancak çokça anılan “sosyal hizmet” (Alm.
“Wohlfahrtpflege”) terimi hangi içeriksel yo-
rumlara dayanmaktadır? Hangi toplumsal
alanları kapsamaktadır? Bu bağlamda bir İsla-
mi sosyal hizmet anlayışı nasıl konumlandı-
rılabilir ve ne tür toplumsal tepkiler beklene-
bilir?
Almanya’da sosyal hizmet çalışmalarına
ilişkin en temel ilkelerden biri, anayasayla da
sabit olmakla birlikte, devletin, sınırsız sürey-
le sosyal güvenlik ve adaleti benimsemesi ve
garanti etmesidir. Bu benimseme, Almanya’da
tüm sosyal, toplumsal ve siyasal oluşumların
katılımını sağlamak ve aynı zamanda devlet
kaynaklarının ve kurumlarının tümünün bu
hedefe ulaşmak için hizmete sunulmasının
amaçlanması anlamındadır. Anayasa’nın 20.
maddesinde Federal Almanya, demokrasi ve
sosyal devlet olma ilkesi arasında kaldırılamaz
bir ilişki tesis etmektedir. Bu ilişki, devletin
birtakım hareket prensipleri ve idari enstrü-
manlarının Anayasa Hukuku’nun garanti et-
tiği sosyal hizmet yapısına intikal ettiğini ve
böylece sosyal piyasa ekonomisinin öz bileşe-
ni olduğunu gösterir.
Ayrıca, sosyal devlet olarak müdahale yü-
kümlülüğüne sahip olan devlet ile özgür bi-
