Dosya
32
PERSPEKTİF
• SAYI 234 • EYLÜL / EKİM
2014
İslami sosyal hizmet çalışmalarına dair fikir
yürütebilmek için öncelikle mevcut sosyal hiz-
met derneklerinin oluşma süreci incelenmelidir.
Yine dinî pratiğe biçilen değerdeki değişme ve
var oluş hakkının bir gereği olarak sosyal angaj-
man gibi konular da ele alınmalı, sosyal çalış-
maların gerekliliği ile bu tutumun dinî-ahlaki
gerekçeleri ortaya konmalıdır.
İslami sosyal hizmet çalışmalarına dair mü-
talaların sonunda, cevaplandırılmaya muhtaç
bazı sorular ortaya çıkar:
Dinî ve ruhani açıdan Müslüman topluluk şu
anda, toplumdaki muhtaçlara karşı çözüm öne-
rilerine sahip?
• Müslümanların çoğunlukta olduğu top-
lumlardaki sosyal hizmetler ile Müslümanların
azınlıkta olduğu toplumda geliştirilen çalış-
malar arasında ne tarz farklılıklar var? Örneğin
manevi rehberlik (Alm. “Seelsorge”) olarak ad-
landırılan şey başka bir isimde mevcut mu?
• İslam tarihinde ya da İslami topluluklarda,
modern sosyal hizmet çalışmaları mevcut mu,
bu çalışmalar takdirle karşılanıyor mu?
• Almanya’da, henüz tam anlamıyla geliş-
memiş, fakat de facto mevcut olup sadece farklı
isimlendirilen İslami sosyal hizmetlerden söz
edilebilir mi?
• Hristiyan ve Yahudiler tarafından manevi
Yeni Bir Alan ve Toplumsal Bir
Talep: İslami Sosyal Hizmet
ABDURRAHMAN
REIDEGELD
*
»
Alman İslam Konferansı, bir İslami Sosyal Hizmet Derneği’nin ve İslami Manevi
Rehberlik Enstitüleri’nin kurulması konusunda talebini dile getirdi. Bu tutum dev-
letinMüslüman dernekleri Almanya’daki mevcut yapıya katma arzusunun da bir
göstergesi. Buna karşın aksiyoncu bir tavır, üzerinde düşünülmeden alınan karar-
lara yol açmamalı.
rehberlik nasıl algılanıyor ve bu algı kendisini
ilgili çatı kuruluşların somut çalışma alanların-
da nasıl gösteriyor? Bu vakıflar ne şekilde oluş-
turulmuş ve yapılandırılmışlar? Müslümanlar
istedikleri takdirde bu yapıları olduğu gibi taklit
edebilirler mi? Bu dernekler ve enstitülerin ha-
mili kim? Bu enstitüler ve icracıları bağımsızmı?
• Bu dernekler ne şekilde finanse ediliyor ve
olası bir İslami sosyal hizmet derneği için mev-
cut durumda hangi seçenek sunuluyor?
Tanım ve Statükonun İncelenmesi
Bugün Almanya’da var olan 6 büyük sosyal
hizmet derneğinin tarihî kökleri büyük ölçüde
1890’lı yıllara uzanmaktadır. Bu dernekler, o
zamanlar patlak veren sanayileşme esnasında
insanların içinde bulunduğu korkunç duruma
cevap olarak oluşmuşlardır.
Geleneksel bir yapıya sahip taşradan şehre
giden insanların kökenlerinden kopmaları, o
zamanki Alman İmpratorluğu’nu çözülmesi zor
sorunlarla karşı karşıya bırakmıştı. O zamanki
kilise oluşumlarının amacı, sosyal ve finansal
krizi çözmek değil, hafifletmekti (İlginç bir şekil-
de sosyalizm ve komünizm de o zamanki finan-
sal sorunlara bütüncül bir çözümün eksikliğine
cevap olarak ortaya çıkmıştır). Bugüne kadar
