19
NISAN 2014 • SAYI 230 •
PERSPEKTİF
İsviçre, İslami cemaatlerin kamusal-hukuki ola-
rak tanınmasında hangi aşamada?
İsviçre’de şu anda kamusal-hukuki olarak ta-
nınma gündemde değil. Fakat bireysel olarak bir
kantonda İslami bir kurumun “kamusal tanınma-
sı” söz konusu. Şu anda burada hizmet veren İs-
lami organizasyonlar önce daha dar ölçekte diye-
bileceğimiz kamusal tanınmayı, kamusal-hukuki
tanınmanın bir ön aşaması olarak gerçekleştir-
meye çalışıyorlar.
İsviçre’de dinî grupların tanınmasında iki
çeşit söz konusudur: Bunlardan ilki kamusal ta-
nınmadır. Bu, tabiri caizse daha ufak çapta, yani
sembolik anlamda bir dinî grubun tanınmasıdır.
Bu tanınmaya sadece kanton parlamentosu -re-
feranduma ihtiyaç olmadan- karar verir. İkinci
tanınma ise kamusal-hukuki tanınmadır. Bu du-
rumda ilgili dinî cemaat kamu tüzel kişiliği statü-
sünü elde eder. Bu anlamdaki düzenlemede sivil
toplumun meseleye dahil edilmesi (yani kanton
referandumu, doğrudan demokrasinin yürürlüğe
girmesi) zorunludur.
Her iki tanınma için de kantonlar sorumludur.
Tanınmak arzusunda olan dinî grupların öncelik-
le bazı şartları yerine getirmeleri gerekmektedir.
Örneğin İsviçre’nin demokratik bir hukuk devle-
ti olduğunun, insan haklarının, kadın ve erkeğin
eşitliğinin kabul edilmesi, dinî grubun kantonda
faaliyetlerini sürdürdüğü süre ile alakalı belgeler,
kesin bir finans şeffaflığı ve tanınma karşılığında
toplumsal barışı tesis etmek için sosyal çalışma-
lara katılma gibi şartlar söz konusudur. Radikal ve
aşırı dinî gruplar için tanınma söz konusu değil-
dir. Tanınan dinî gruplar neticede devlet okulla-
rında din eğitimi ve vergi gibi konularda kolaylık-
lar elde ederler.
Şimdiye kadar tanınma için hangi İslami kuru-
luşlardan ne tarz somut adımlar atıldı?
Öncelikle Basel’deki Basel Müslüman Komis-
yonu (BMK)’nu Basel Kantonuna bir dilekçe ver-
mesi için teşvik ediyoruz. BMK’nın bu başvuruyu
ne zaman gerçekleştireceği kesin değil. Tanınma
başvuruları için Basel’in seçilmesi üç nedenden
kaynaklanıyor: Birincisi, Basel liberal bir kanton.
İkincisi, Basel yaklaşık iki sene önce iki Alevi ku-
rumun tanınmasıyla hükme takaddüm etmiştir
(Präjudiz). Üçüncüsü ise, BMK’nın kamusal tanın-
ma ile alakalı şartları yerine getirmesidir.
İslami bir organizasyonun kamusal-hukuki an-
lamda tanınması için neler yapılması gerekiyor?
İsviçre’deki İslami organizasyonlara bu anlamda
neler önerirsiniz?
İslami Çatı Organizasyonları, kanton ve fede-
ral düzeyde öncelikle Basel’de tecrübe kazanmak
istemektedirler. Olumlu bir değerlendirme duru-
munda diğer kantonlardaki diğer İslami cemaat-
leri de Basel örneğini izlemeleri konusunda des-
tekleyeceğiz. Bu süreç birkaç sene sürebilir.
Şu anda dünya genelinde İslam’ın imajı çar-
pıtılmış durumda, kat edilmesi gereken çok yol
var. Bu nedenle de henüz kamusal-hukuki tanın-
manın zamanı olmadığını düşünüyoruz. Zira bu
tarz bir tanınma referandumla kesinlikle redde-
dilecektir. Buna karşın İsviçre’de yerel, kanton
ve federal düzlemde faaliyet gösteren İslami Çatı
Organizasyonları için bir İslam tartışması oluş-
turmak önemli. Burada yerlilerle elli seneden faz-
la bir süredir yan yana yaşıyoruz. Ülkedeki sağcı
popülistler, seçmenlerin İslam’a karşı korku bes-
lemeleri için ellerinden geleni yapıyor ve ülkede
sözde gizli bir İslamlaşmaya karşı cephe oluştu-
ruyorlar. Oluşturulabilecek bir İslam tartışması
ile insanlara daha yoğun bir diyalog sunabiliriz.
İsviçre’de İlk Hedef: Kamusal Tanınma
İsviçre Dinler Konseyi (SCR) ve İsviçre İslamKuruluşları Federasyonu (FIDS) Baş-
kanı HishamMaizar, İsviçre’de İslami cemaatlerin tanınmasıyla alakalı sorula-
rımızı yanıtladı.
Dinî Cemaat
İsviçre
Kamu Tüzel
Kişiliği
Kilise Hukuku
İslam
İsviçre
Yasası
