15
EYLÜL / EKİM
2014 • SAYI 234 •
PERSPEKTİF
ülkede yürürlüğe girdiği tarihte, ilgili ülkenin
ulusal mevzuatınca Türk vatandaşları için vize
mecburiyeti aranmıyor idiyse ve bu tarihten
sonra vize zorunluluğu getirilmiş ise, bu zo-
runluluk uygulanamayacaktır.
• Soysal Kararı (19. Şubat 2009 tarihli ve
C-228/06 sayılı kararı): Türkiye ile yapılan bir
anlaşma, AB tarafından tek taraflı bir başka an-
laşma ile yürürlükten kaldırılamaz; Katma Pro-
tokol birinci derece (öncelikli) hukuk; AB’nin
15 Mart 2001 tarihli ve 5539/2001/EG sayılı
AB Vize Yönergesi ise ikinci derece hukuktur.
Birinci derece hukuk, ikinci derece hukukun
üstündedir ve hangisinin daha önce yürürlüğe
girdiğine bakılmaksızın, onunla çakıştığında
onu ikame eder.
ABAD’ın 29 Nisan 2010 tarihli ve C-92/07
sayılı kararında ise, şu konuya tekrar dikkat çe-
kilmiştir:
• Katma Protokol’ün 41. Maddesi ile ilgili
ABAD’ın yorumları, OKK 1/80 Madde 13 için de
geçerlidir, çünkü iki hüküm de aynı amaçla dü-
zenlenmiştir. Bu yüzden “Hakları Kısıtlama Ya-
sağı” ilkesini düzenleyen OKK 1/80 Madde 13
ilkesi, bir üye devlete ilk defa yerleşmek iste-
yen bir Türk vatandaşı için de geçerlidir ve böy-
lece ilk yerleşimi düzenleyen yöntem ve maddi
hukukun şartlarının ağırlaşmasına engeldir.
Kuşkusuz ki eş birleşimi çerçevesinde Al-
manya’ya yerleşecek eş için Almanca dilinde
anlaşabilmesi şartı, Almanya’ya ilk defa yerleş-
mek isteyen bir Türk vatandaşı için bu anlam-
da yeni ve aile birleşimi hakkının kötüleşme-
si anlamında bir şarttır ve “Hakları Kısıtlama
Yasağı”na aykırıdır. Bu yüzden dil şartı Türk
vatandaşları için geçerli değildir!
Buna rağmen Almanya Federal Anaya-
sa Mahkemesi, 25 Mart 2011 tarihli ve 2 BvR
1413/10 sayılı kararıyla eş birleşiminde Alman-
ca şartının Alman Anayasası’na aykırı olmadığı
kararını vermiştir. Üstelik Almanca şartı kanun
çalışmalarında bilhasa Türk vatandaşları göz
önüne alınmıştır.
Almanya Federal İdareMahkemesi’nin kara-
rından iki ay geçmeden Avrupa Konseyi, 4 Mayıs
2011 tarihinde yayımladığı raporda eş birleşi-
mindeki dil şartının insan haklarına ve Avru-
pa Hukuku’na aykırı olduğunu belirlemiştir.
Alman Parlamentosu’nun İlmî Hizmetleri
(Alm. “Wissenschaftliche Dienste des Deut-
schen Bundestages”) adına Dr. Schröder tara-
fından hazırlanan bir mütaalada, en azından
bu şartın Türkler için geçerli olamayacağı ka-
nati getirilmiştir.
Sıra Avrupa Adalet Divanı’nda
Sayılan sebeplerden dolayı eş birleşiminde
Almanca dil şartının Alman hükûmeti tara-
fından kaldırılması gerektiği görülmekteydi.
Bu durum en geç Mayıs 2011 tarihinden sonra
böyleydi ve en azından Türk vatandaşlarından
eş birleşiminde Almanca şartının bekleneme-
yeceği açıktı.
Nihayet ABAD,
10.07.2014 tarihli ve
C-138/13 sayılı kararıy-
la senelerdir eş birleşi-
minde aranan Almanca
şartının en azından
Türk vatandaşları için
hukuka aykırı olduğu
görüşünü onayladı.
