48
Dünya
PERSPEKTİF
• SAYI 230 •
NISAN 2014
gönderilen kaynakların kısılmasına, kısılmazsa
da genel Rusya bütçesinin ve ekonomisinin zarar
görmesine neden olacaktır.
11 Mart 2014’te Kırım Parlamentosu, bağım-
sızlık kararı ve Rusya’ya bağlanma kararının yanı
sıra Kırım Tatar halkına haklarının iadesi ve on-
ların Kırım toplumu içine entegrasyonunu konu
alan bir kararname çıkarttı. Devlete bağlı olmayan
KırımTatar Millî Meclisi Başkanı Refat Çubarov ve
eski meclis başkanı, Kırım Tatarlarının manevi li-
deri ve Ukrayna Parlamentosu Milletvekili Musta-
fa Abdülcemil Cemilev (Kırımoğlu) açıklamaların-
da kararnamenin büyük bir adım olduğunu, ancak
bunun hiçbir şekilde referanduma bakışlarını de-
ğiştirmediğini, referandumun yasadışı olduğunu,
boykot ettiklerini ve Ukrayna’nın bütünlüğünden
yana olduklarını açıklamışlardı.
Rus yönetimi, Kırım Parlamentosunun bu ka-
rarıyla Kırım Tatar Meclisinin bağlılığını kazan-
maya çalışmaktaydı.Ama paradoks şu ki, bu kararı
alanKırımParlamentosu vekilleri daha önce Kırım
Tatar Meclisinin yasa dışı olduğunu söylemişler-
dir. Hatta Kırım Tatarlarının haklarının verilmesi-
ni isteyen Ukrayna Parlamentosunun önündeki en
büyük engel de Kırım yönetiminde söz sahibi olan
Rusya yanlısı elit grup ve onları destekleyen kitle
olmuştur. Çünkü Tatarlara verilecek özel statü, Kı-
rım Parlamentosunda Tatarlara ayrılmış belli bir
yüzdede koltuk demektir ki bu da yönetimde söz
sahibi olan elit grubun aleyhine güç dengelerini
değiştirecektir. Bu grubu destekleyen kitlenin bu
duruma karşı çıkmasının temel nedeni de Rusla-
rın toplumsal hafızasında Kırım Tatarlarına karşı
sahip olunan ön yargıdır.
Ayrıca Kırım Parlamentosunun aldığı bu kara-
rın referandumun ardından yapılacak anayasada
ne kadar gerçeğe dönüşeceğini tahmin etmek zor
gözükmektedir. Ancak parlamentodan çıkan bu
karar Kırım Tatarlarının Kırım’ın yerli halkı oldu-
ğunu belirtmesi ve özel haklara sahip olmaları ge-
rektiğini kabul etmesi açısından önemlidir.
KırımTatarlarını Bekleyen Senaryo
16 Mart’ta düzenlenen referandumun ardın-
dan Kırım Tatarlarını bekleyen birkaç senaryo
vardır.
Eğer Kırım Tatarlarının durumu olduğu gibi
devam ederse bu Rusya için zaman ayarlı bom-
ba olacaktır. Çünkü genel olarak Kırım Tatarları
Rusya’ya olumsuz bakmakta ve Kırım’ın işga-
lini yasadışı olarak görmektedir. Bu durumun
Rusya’ya karşı organize ve sert bir muhalefet
olarak geri döneceği açıktır. Ayrıca Kırım’daki
olaylar sırasında öne çıkan Rus milliyetçiliği ve
Ortodoks kimliği Kırım Tatarlarının millî ve dinî
kimliğinin yükselmesine, hatta bölgede az sayı-
da bulunan radikal İslamcı grupların daha geniş
kitlelerce benimsenmesine neden olabilir. Politik
alanda oluşacak gerginlik etnik biçimde halka da
yansıyabilir, etnik temelde çatışmalara neden
olabilir ve bu Kırım Tatarları azınlıkta olduğu
için en çok onlara zarar verebilir.
Rusya’nın Kırım’ı federe birim olarak kabul
ettikten sonra Kırım Tatarlarının Rusya açısından
herhangi bir soruna neden olmaması için Kırım
Tatar Millî Meclisini resmî olarak tanıması, yerli
halk statüsü ve bu statüyü sağlayacak garantile-
ri vermesi, Kırım Tatarcasının
devlet dili olması ve bu dilde
eğitime izin verilmesi, siya-
si temsil haklarının garantiye
alınması ve Kırım Tatar kültü-
rünün gelişmesi için destek gibi
ayrıcalıklar vermesi gerekmek-
tedir. Kırım’daki yeni yönetim
ve Rus yanlısı elit grup bu ka-
rarları desteklese bile Kırım’da-
ki Rusların çoğuna bunu kabul
ettirmek oldukça zor olacaktır,
hatta bu etnik temelli çatış-
malara bile neden olabilecek-
tir. Çünkü Kırım Tatarlarının
