61
ÜmmetMozaiği
EYLÜL / EKİM
2014 • SAYI 234 •
PERSPEKTİF
ca İslam kültürü üzerinden Türk-
çe, Arapça ve Farsça kökenli çok
sayıda kelime ve deyim daha çok
Bosna-Hersek topraklarında kulla-
nılsa da, Sırpça’da da bu kelime ve
deyimler milliyetçi akımların yıkı-
cı izlerine rağmen hâlâ duyulmak-
tadır. Bugün sevda şiirlerinin ses-
lendirildiği ve kökeni Osmanlı’ya
kadar uzanan sevdalinkalar, Bosna
Hersek, Sırbistan ve Macaristan’da
büyük kültürel öneme sahiptir.
Bosna-Hersek Müslümanları-
nın birlik ve beraberliklerini pe-
kiştirmelerinde akraba ilişkileri ve
cami ziyaretleri haricinde günü-
müzde hâlâ aktif olan tekkelerin
de önemli bir payı var. Turistlerce
çokça bilinen Blagaj Tekkesi’nden
çok daha önemli ve aktif olan tek-
keler, Saraybosna’nın dik yamaç-
larındaki sokak aralarında her dem
yeniden keşfedilerek bilhassa dinî
geceler ve bayramlarda ziyaretçi
akınına uğruyor. Dinî ritüellerde
hâlâ Osmanlı geleneklerinin uygu-
landığı Bosna-Hersek’teki tekke-
lerde Boşnakların dinî hassasiyet-
lerinin yanı sıra gelişmiş estetik
duyguları da göze çarpıyor.
Halkın birbirine kenetlendiği
olaylardan biri de beş yüz yıllık
bir geçmişe sahip Ayvaz Dede Şen-
likleri. Anlatılanlara göre Ayvaz
Dede, Manisa-Akhisar’dan Bogo-
millerin, yani eski Bosnalıların
yaşadığı bir dağı kendine mesken
tutar. Değirmencilikle uğraşan Ay-
vaz Dede, kısa zamanda Boşnak-
ların sevgisini kazanır. Yaşanan
uzun bir kuraklık dönemi sonunda
Boşnaklar, Ayvaz Dede’den yardım
dilerler ve Ayvaz Dede kırk gün
kırk gece kendini ibadete verip dua
eder. Sonunda mesken tutulan de-
vasa kaya ikiye yarılır ve Boşnak-
lar suya kavuşur. Boşnakların, bir
rivayete göre bu mucize sonrasın-
da Müslüman olduğu kabul edilir.
Mesken tutulan bölgenin Boşnak-
ça adının Prusac olmasına rağmen
bölge, Müslüman Boşnaklarca
•
Güneydoğu Avrupa’da bulunan
Bosna-Hersek, kuzeyden ve batıdan
Hırvatistan, doğudan Sırbistan,
güneyden Karadağ ile çevrilidir.
Güneyden Adriyatik Denizi’ne 20 km
kıyısı vardır.
•
2013 nüfus sayımına göre nüfusu 3
milyon 700 bin civarındadır. 1991’de
yapılan sayımdan beri nüfusta
yaklaşık 500 binlik bir azalma söz
konusudur.
•
Ülkede Arnavutça, Ukraynaca,
Hırvatça, İtalyanca, Almanca, Çekçe
ve Lehçe tanınmış azınlık dilleri
arasındadır.
•
Ülke nüfusunun yüzde 45’i Müslü-
man, yüzde 36’sı Ortodoks, yüzde
15’i ise Katolik’tir.
Boşnaklar ayrılığa,
gurbete alışkın bir
millettir.
Senad‘ın ninesinin kabri
Senad‘ın annesi, babası ve kızı
©
flickr.com/M1key.me
