43
HAZİRAN 2014 • SAYI 232 •
PERSPEKTİF
ne kadar 2014 yılının sonunda Seleka etkin bir
hükûmeti tesis edecek birliği oluşturamadığı
için dağılsa da bu sefer şiddet, Müslümanlardan
ve özellikle yabancılardan intikam almak iste-
yen Anti-Balaka adlı Hristiyan gruplarca sürdü-
rülmeye devam etti. Bunlar Bangui’de bulunan
Müslümanların neredeyse tamamını yaşanan-
lardan sorumlu tutarak şehirden çıkardı. Artık
OAC’nin başkentinde Müslüman olmak, gün
ortasında ya öldürülme ya da saldırılara maruz
kalıp sakat bırakılma tehlikesi altında yaşamak
anlamına geliyor.
Bangui Merkez Camii’nin etrafında, evleri
yakılıp yıkılmış pek çok Müslüman, bu günlerde
mango ağaçlarının altında Kamerun, Çad ya da
OAC’nin Müslüman ağırlıklı bölgelerine güvenli
bir biçimde ulaşabilmek için bekliyor. Örneğin
karşılaştığımız ak sakallı bir adam gökyüzünü
ve altındaki ince hasırı göstererek, “İşte benim
yeni evim bu.” diyordu. “Önceden hiç değilse yi-
yeceğimiz vardı. Ama üç dört haftadır herhangi
bir yiyecek dağıtımı da yapılmadı.” Adı, Adamou
Addy idi. Söylediğine göre eski bir Fransızca öğ-
retmeniydi ve şu an üzerinde oturduğu hasırı-
nın serili olduğu arsada altı çocuğuyla birlikte
yaşıyordu.
Rastladığımız bir diğer kişi, Abakar Mustafa,
akıcı bir İngilizce konuşuyordu. Kendisinin Se-
leka dağıtıldığı zaman Başkanlık Konutu yakın-
larındaki kısmen varlıklı bir semt olan Ngarag-
ba’dan kovularak çıkarıldığını ifade etti. Lycee
des Rapides’te İngilizce öğretmeni olduğunu
anlattı. Okulu daha sonra ziyaret ettiğimde, eski
bir meslektaşı, Mustafa’nın sadece Seleka yan-
lısı olduğu için değil, aynı zamanda şu an Be-
nin’de sürgünde bulunan Seleka Lideri Michel
Djotodia ile aynı Gula etnik kökene sahip oldu-
ğu için de Anti-Balakalar tarafından arandığı-
nı söylemişti. Mustafa’nın kalan iş arkadaşları
ise, “Mustafa’nın ölüp ölmediğini bilmiyoruz.”
demişlerdi.
Merkez Camii’nin yakınındaki pazar alanı,
Bangui’nin en büyük alanı olup “Point Kilomet-
re 5” ya da diğer adıyla “PK-5” olarak bilinir.
Afrika Birliği’ne mensup bazı birlikler bölgeyi
güvenlik altına almış ve civarda yalnızca Müs-
lüman kıyafetlerine sahip insanlar görülüyor.
Hristiyanlar bu bölgeden uzaklaştırılmış ve
döndükleri takdirde ya saldırıya uğruyorlar ya
da öldürülüyorlar. Bu alana sadece Hristiyan
kadınların gelmelerine ve alışveriş yapmalarına
izin veriliyor; ancak çok azını etrafta görebilmek
mümkün. Bu bölgede Müslümanların büyük bir
kısmı Bangui’yi tamamen terk etmeye karar
vermiş. Bir zamanlar büyük oranda Müslüman
iş adamlarına bağlı olan OAC ekonomisi için bu
karar kötüye işaret. İş adamlarının en sonuncu-
su da müşterileri tarafından öldürülme korkusu
yaşamayacağı herhangi bir ülkeye gitmek için
OAC’yi terk ettiğinde, hâlihazırda fakir olan,
kişi başı günlük bir Euro’yla geçimin sağlandığı
ülkede durum daha da vahim bir hâl alacak.
Müslümanların, Anti-Balakalarca sürülme-
den önce yaşadığı ve çalıştığı bölgeleri gezip
gördüğünüzde, onlar için geri dönüşün ne kadar
zor bir ihtimal olduğunu görebiliyorsunuz. Kou-
doukou Caddesi, bir zamanlar Müslümanların
bulunduğu mahallelerden biri olan Miskine’nin
tam ortasından geçiyor. Bir zamanlar şehrin en
büyüğü olan Miskine Camii, şu an üzerinde cep
telefonlarınızı kapatmanız gerektiğini hatırla-
tan Arapça bir yazının bulunduğu duvar haricin-
de dümdüz edilmiş durumda. Bir grup Hristiyan,
büyük bir sevinç içerisinde Seleka liderlerinden
birinin kardeşi ve aynı zamanda yıkılan cami
imamının oğlunun taşsız mezarını gösteriyor.
Müslümanların iş yerleri yıkıntı hâline geti-
rilmiş. Bazı yerlerde ise sadece tabelalar vandal-
ların saldırısından kurtulabilmiş: “Dar El-Kou-
ti,” yazıyor bir iş yerinin üzerinde. Bu, 18. ve 19.
yüzyıllarda OAC civarında kurulan bir sultanlı-
ğın adı. Bir diğerinde Müslüman ismi olan “Ama-
dou”, bir diğerinde ise “Raşid’in Balık Dükkanı”
yazısı görülebiliyor. Miskine’de bir Müslüman’a
ait olan en büyük bina, Afrika Birliği askerleri
el koyup üs olarak kullandığı için hâlâ ayakta
duruyor. Binanın üzerindeki “El Cezire Temiz
Su,” “Dubai Stil Moda” ve “Abeche (bir Çad şeh-
ri) Süpermarket” gibi reklam yazıları, güvenliği
askerler tarafından sağlanan binanın üzerinde
okunabiliyor.
©
Flickr.com/hdptcar
