51
MAYIS 2014 • SAYI 231 •
PERSPEKTİF
Komedi
Yargılamalar
Toplu idamcezaları ve Pazar kararları,
askerî hükûmetin “teröre açtığı savaş-
ta” Mısır’da oluşturduğu baskıcı siya-
si havanın bir göstergesi. Mısır halkı,
komediye dönüşen yargılamalardan
bunalmış durumda.
Babasıyla birlikte idama mahkûm edilen 21
yaşındaki Tıp Fakültesi öğrencisi Sayyaf Gamal
kaçak durumda. Gamal, ortadan kaybolmadan
önce verdiği bir röportajda, “Orada değildim.”
diyor. “Neden benim yaptığımı düşünüyorlar
ki? 14 Ağustos’ta Rabia Meydanı’ndaydım; sol
ayağımdan on iki saçmayla yaralandım. Ertesi
gün Minye’ye ailemin yanına gittim.” Gamal
24 Ağustos’ta göz altına alınmış; aralık ayında
kefaletle serbest bırakılmıştı. Anarşi batağın-
daki Mısır’ın birçok yerinde tutuklanan binler-
ce kişiden biriydi. Şiddet, Mısır’ın demokratik
seçimle iktidara gelen başkanı Mursi’nin dev-
rilmesiyle başladı. Güvenlik kuvvetleri Ağustos
ayında Rabia Meydanı’na saldırdığında en az
900 kişi öldürüldü. Gamal’in de dediği gibi, o
da o gün Rabia’da yaralanmasına rağmen Min-
ye’deki şiddet olaylarına karışmaktan suçlu bu-
lunuyordu.
22 Mart’taki ilk mahkemede hâkim, ikinci
oturumda ağır cezalar vereceğinin imasında
bulunmuştu. Mahkeme, Müslüman Kardeşler’i
hükûmetin organize ettiği bir terörist grup ola-
rak tanımlıyordu. Bu esnada Gamal ve babası
saklandı. Mahkemenin ikinci ve son oturumun-
da, hâkimin birçok sanığın gıyabında idam ka-
rarına varması yalnızca birkaç dakikasını aldı.
28 Nisan’da ise birkaç dakikada idama
mahkûm edilen 529 kişiden 492’si için idam ce-
zası kaldırılıp müebbet hapse çevrildi ve 37 ki-
şinin idam cezası onaylandı. Aynı gün 700 kişi-
nin yargılandığı davada 683 kişi idam cezasına
çarptırıldı. 1200’den fazla kişinin yargılandığı
ve bu nedenle birden fazla bölüme ayrılan da-
vaların görüldüğü mahkemede 27 Nisan Pazar
CAROL
BERGER
günü başka acı kararlar da alındı. Müslüman
Kardeşler üyesi 42 kişi, şiddet gösterilerine ka-
tılmaktan ötürü 3 ila 15 yıl hapse mahkûm edil-
di. Mahkemeye göre bu 42 kişinin suçu güvenlik
güçlerine hakaret, yolları bloke etmek ve kamu
malına zarar vermekti.
Toplu idam cezaları ve Pazar kararları, as-
kerî hükûmetin “teröre açtığı savaşta” Mısır’da
oluşturduğu baskıcı siyasi havayı yansıtıyor.
Halkın tepkisini çeken Mısır Mahkemesi hem
uluslararası arenada hem de Mısır’daki insan
hakları örgütleri tarafından incelemeye alını-
yor.
49 yaşında bir ilkokul öğretmeni olan Ga-
mal’in babası Mohamed Ahmed ise tüm bu
boğucu atmosferi soluyan biri olarak şöyle
anlatıyor: “Kaçak değiliz biz. Hâlâ ülkemizde
yaşıyoruz. Bu bir mahkeme kararı değil, siyasi
bir süreç. Ülkeyi kontrol etmek isteyen bir avuç
asker, halkın sokaklara çıkmasına engel olmak
istiyor. En büyük sıkıntıyı kadınlarımız ve ço-
cuklarımız yaşıyor. Bir çocuğa ‘Baban idam edi-
lecek.’ denildiğini düşünün. O çocuğun zihni ne
hâle gelir hayal edebiliyor musunuz?”
Sivillerin serbest bırakılması için yapılan
protestolara rağmen devlet, Mursi’nin devril-
mesinden sonra özellikle genç erkeklere hiç
müsamaha göstermiyor. Birçok tutuklu aylardır
hapishanede, çok kötü şartlar altında, komedi-
ye dönüşen yargılamaların sona ermesini bek-
liyorlar.
Tutuklular arasında Mısır’da ve yabancı ba-
sında görev yapan gazeteciler de var. Bunlardan
biri, yazdığı mektupla medyanın dikkatini çe-
ken Baher Mohamed; kendisi Avustralyalı Peter
Greste ve Mısır asıllı Kanadalı Mohamed Fahmy
ile birlikte yargılanıyor. Aralıktan beri hapiste
olan bu üç isim de yasaklı Müslüman Kardeş-
lere üye olmak suçundan hapisteler. Tanıkların
dinleneceği son oturumda mahkemenin imza
attığı saçmalıklar, savcının gösterdiği konu-
dan tamamen uzak videolar ve ses kalitesinin
düşüklüğü sebebiyle davayı takip edemeyen
gözlemcilerin bulunduğu bir sürecin içindeler.
Mohamed’in mektubu şöyle başlıyor: “Dünya-
nın en eski mesleklerinden biri olan mesleğin
üyeleri; bu mektubu demir parmaklıklar ardın-
dan yazıyorum, sevdiğim ve bildiğim tek işi icra
ettiğim için girdiğim yerden. Gazeteci olmak-
tan gurur duyduğumu belirtmek istiyorum.”
Tüm bu trajediler arasında Mısır kabinesi,
muhalifleri bastırmak için daha fazla yetki geti-
recek yeni bir Terörle Mücadele Yönetmeliğini
gözden geçirdiğini açıklıyor.
