PERSPEKTİF
• SAYI 228 •
ŞUBAT 2014
50
Mekke’de Şeyh Abdurrahman al-Alawi al-
Maliki’den eğitim gördü ve Claremont
Camisi’nde çalıştı. Fakirlerle ilgilendi ve birçok
sosyal kalkınma çalışması yürüttü. İçinde ta-
şıdığı bu motivasyon onu, sosyal bozukluklara
neden olduğunu düşündüğü Apartheid rejimine
karşı hâle getirdi. Farklı dinî ve politik inançları
olan insanlarla Apartheid rejimine karşı çalış-
tı. Büyük bir taraftar kitlesi topladıktan sonra,
rejimin dikkatini çekti ve yaptığı faaliyetler en-
gellendi. Rejim, nihayetinde 28 Mayıs 1969 tari-
hinde onu tutukladı. 123 günlük hücre hapsine
çarptırıldı ve 27 Eylül 1969 tarihinde hücresinde
polis işkencesinin kurbanı olarak ölü bulundu.
Apartheid rejimi karşıtı mücadelede Müs-
lümanların katılımının önemli özelliklerinden
birisi de rejime karşı açıkça mücadele etmiş, ya-
saklanmış ve çabalarından ötürü hapse girmiş
çok sayıda kadının bulunmasıdır. Örneğin Da-
doo ve Kathrada gibi insanlarla birlikte 1950’li
yıllarda ön cephede yer alan Fatima Seedat,
Winnie Mandela’nın yakın arkadaşı sosyolog
Fatima Meer, Güney Afrika’da en uzun süre po-
litik tutuklu olarak kalan Amina Desai, Ghadja
Christopher, Amina Cachalia, Zainab Asvat,
olağanüstü bir gazeteci olan Zubeida Jaffer,
1956 yılındaki İhanet Davası’nın tek Müslüman
kadın sanığı Amina Dawood, Johannesburg’da
kendisine atfedilmiş bir hastane olan Rahima
Moosa, evinde Mandela ve diğer aktivistler ta-
rafından düzenli olarak akşam yemeği yenilen
Amina Pahad, kendisi de hapse girmiş, kocası
Robben Adası’na gönderilmiş Nina Hassim ve
daha niceleri... Diğer Müslüman toplumlarda,
Müslüman kadınlar genelde toplumun çok da
içinde bulunmazken, Güney Afrika’da Aparthe-
id karşıtı aktivistlerin çok önemli bir kısmı ka-
dınlardan oluşuyordu.
Yeni nesil Müslüman Güney Afrikalıların
Apartheid sonrası dönemde de topluma önemli
destekleri olmuştur. Enver Surtee, Naledi Pan-
dor, Fatima Chohan ve İsmail Vadi gibi politika-
cılar, Anayasa Mahkemesi Hâkimi Zac Yakoob,
tıbbi alanda çalışmalar yapan Salim Abdul Kar-
rim ve Hoosen “Jerry” Coovadia, yükseköğretim
kurumlarında yöneticilik yapan Ahmed Bawa,
Adam Habib ve Saleem Badat, Aids aktivisti
Zaki Achmat, toplumun refah seviyesini yük-
seltmek için çalışmalar yapan Dr. İmtiaz Sooli-
man, medyadaki şahsiyetlerden Ferial Haffejee
ve Ayesha Kajee, kriket oyuncusu Hashim Amla
gibi Müslüman şahsiyetler Apartheid rejimi
sonrasındaki süreçte önemli katkılarda bulun-
muş, birleştirici roller üstlenmişlerdir.
Güney Afrika’da birçok Müslümanın Apart-
heid rejimiyle seneler süren mücadelesine rağ-
men Müslümanların geçtiğimiz on yılda daha
çok içlerine kapandıkları, kendi gruplarının sı-
nırlarına hapsoldukları ve ülkenin sorunlarıyla
uğraşan sivil organizasyonlardan uzaklaştıkları
düşünülmektedir. Bu “kendi içine kapanma”nın
bir sonucu olarak küçük gruplardaki Müslüman-
ların marjinalleşebilecekleri ileri sürülmektedir.
Fakat İslam, Müslümanlara sadece birbirle-
rine bağlı kaldıkları bir cemaat inşa etmeyi de-
Dünya
Fotoğraf: Flickr.com/South Africa The Good News
1963
ANC lideri Nelson Mandela ömür
boyu hapse mahkûm edildi.
BM ve uluslararası topluluk, Mandela
ve diğer siyasi mahkûmların serbest
bırakılması çağrısında bulundu.
1970
Apatheid’e direnç arttı. Beyazlar
da protestolarda siyahlara destek
vermeye başladı.
Steve Biko öncülüğünde “Siyah
Bilinç” hareketi adı verilen protes-
tolar ve eylemler düzenlendi. Biko
1977’de yargı kararı olmaksızın
atıldığı hücrede işkence ile öldürüldü.
1976
Soweto’da başlayan protestolar
sırasında siyah protestocular ve gü-
venlik güçleri arasındaki çatışmada
600’den fazla kişi öldürüldü.
1962
Birleşmiş Milletler (BM), rejimin
barışçıl değişimini desteklemek için
apartheid karşıtı özel bir komisyon
oluşturdu.
