Muhterem Müslümanlar,

Camiler bir yönüyle İslam’ın tarihini, öğretisini, hayata ve dünyaya bakışını sembolize eder. Bu nedenle camilerimiz bizim için herhangi bir dernek, yani bir “cami derneği” gibi değildir. Camiler Mescidi Nebevi örneğinde olduğu gibi ibadet, ilim, sohbet ve karar meclisi gibi her türlü çalışmanın hareket noktasıdır. Nitekim “cami” kelimesi arapçada, “toplanmak”, “bir araya gelmek” anlamına gelen “cem'” kelimesinden türer.

Müslümanların camilerine örneklik teşkil eden camilerin başında şüphesiz, Peygamberimiz’in (sav) Medine’ye hicret ettikten sonra yaptırdığı Mescid-i Nebevi gelmektedir. Müslümanların ilk ibadethanelerinden olan Mescid-i Nebevi birçok işlevi birarada görüyordu. Ancak bir cami – veya diğer bir ismiyle “secde edilen yer” anlamında mescid – her şeyden önce ibadet edilen bir mekandır, tek tek veya toplu olarak namaz kılınan yerdir.

Değerli Kardeşlerim,

İbadethane olmakla birlikte geleneksel toplumlarda ilim tahsili de ya camilerde ya da camilerin yanlarında inşa edilen kurumlarda, yani medreselerde gerçekleştiriliyordu. Bu meyanda, hemen hemen tüm müslüman alimlerin eğitimlerinin camilerde başladığı ve devam ettiği söylenebilir. İbadet edilen ve eğitim verilen yer olarak, bu iki temel işlevinin yanısıra camiler, zamanına, yerine ve şartlara göre çok daha farklı işlevlere de sahip olabiliyordu. Örneğin, Peygamberimizin yaşadığı dönemde cami, kararların verildiği, sonraki dönemlerde başa gelen yöneticilerin ilk konuşmasını gerçekleştirdiği ve heyetlerin karşılandığı meclisler olarak da kullanılmıştır. Hatta mescid ve camiler, kimi zaman hazinenin muhafaza edildiği mekanlar olarak müslümanlarca kullanılmıştır. Elbette bu fonksiyonların tamamının günümüzdeki camilerde de olması gerekmez. Ancak nebevî örnek bize açıkça gösteriyor ki, camilerimiz sadece ibadet edilen yerler değildir.

Muhterem Müslümanlar,

İslam dünyasındaki camilerin birçoğu maalesef bu çok yönlü hizmet ruhunu kaybetmiş, sadece ibadetlerin yapıldığı yer olarak algılanır olmuştur. Buna karşın, Avrupa’da yaşayan Müslümanlar olarak camilerimizi Mescid-i Nebevi örneğinde olduğu gibi çok işlevli bir mekan, bütün eylemlerimizin merkezi haline getirme şansına sahibiz. Gelinen süreçte, Müslüman göçmenler artık Avrupa ülkelerinde kalıcı olduklarının farkına iyice vardılar. Nasıl ki Hicret’ten sonra Müslümanlar dinî, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını gidermek için evvela mescidler inşa etti ve içini hayatla doldurdular, Avrupa ülkelerine göç eden Müslümanlar da göç ettikleri toplumda yer edindi ve hızla camiler inşa ettiler.

Günümüzde, Avrupa’daki camilerimiz de en azından üç işlevi yerine getirmektedir: Onlar her şeyden önce ibadet mahalleridirler, ayıca kültürel etkileşimin olduğu mekânlar ve eğitim yeridirler. Camilerin bahsetmek istediğimiz kimi kültürel görevler üstlenmeleri kısmen göç tarihi ile bağlantılıdır. Nitekim, Avrupa’da yaşayan Müslümanların çoğunluğu, kültürel hayatlarını sürdürebilecekleri ortamlar olan camilerde buluşan göçmenlerdir. Söz konusu kültürel hayatın içerisine, Müslüman kardeşlerimizin hayatında özel bir yeri olan sohbet grupları, Ramazan ve Kurban bayramlarında düzenlenen kutlamalar ve benzeri birçok hizmet dahildir.

Bununla birlikte, her camide din dersleri verilmekte ve dini ilimlerin tahsili gerçekleştirilmektedir. Söz konusu eğitimin en köklü ve temel şeklini ise hutbe, vaaz ve sohbetler oluşturmaktadır. Bunun yanısıra genç ve yetişkinlere yönelik sohbet halkaları, haftasonu dersleri, kurslar ve birçok eğitim faaliyeti zikredilmesi gereken diğer hizmet alanlarıdır.

Ayrıca Müslümanların kültürel kökleri ile irtibatlarını sürdürmek, sahip oldukları kimliklerini muhafaza etmek ve toplum ile kaynaşmayı sağlamaya yönelik çalışmalar da camilerimizin hizmetleri arasında yer almaktadır. Bu minvalde Gençlik Teşkilatımızın, Kadınlar Gençlik Teşkilatımızın, Kadınlar Teşkilatımızın ve genel olarak Teşkilatın, ilgili alanlarla ilgili birçok faaliyet ve projeleri bulunmaktadır. Örneğin, Kuran ve Sünnet merkezli geleneksel dersler, ev ödevi yardım kursları, ana dili dersi, yerel dil kursları, bilgisayar kursları ve pek çok farklı alanda düzenlenen seminer ve kurslar, teşkilatımızın vermeye çalıştığı hizmetler arasında yer almaktadır.

Değerli Kardeşlerim,

İfade etmeye çalıştığımız gibi camilerimiz islamî yaşamın merkezidir. Bu nedenle camilerimizin aktif olması ve farklı hizmetler sunması gerekir. Zira ancak bu şekilde Peygamberimiz’in Sünnetini yerine getirebilir ve Müslümanların geleceği için önemli katkılar sağlamış oluruz. Bizlerde elimizden geldikçe bu sürece dahil olmaya ve katkıda bulunmaya çalışalım inşaallah. Ve unutmayalım ki, Allah Celle Tevbe Suresinde şöyle buyurur: “Allah’ın mescidlerini, ancak Allah’a ve ahiret gününe inanan, namazı kılan, zekatı veren ve Allah’dan başkasından korkmayan kimseler imar ederler. İşte hidayet üzere oldukları umulanlar bunlardır“ (Tevbe Suresi, [9:18])

IGMG İrşad Başkanlığı