Pek aziz ve muhterem Müslümanlar,

Rabbimiz, Kur’an-ı Kerim’inde: “Ancak tevbe edenler, ıslah edenler, Allah’a sımsıkı sarılanlar ve dinlerini katıksız olarak Allah için (halis) kılanlar başka; işte onlar mü’minlerle beraberdirler. Allah mü’minlere büyük bir ecir verecektir.” [4:146] buyurmuş ve bize niyetimizi halis kılmamızı ve ihlastan ayrılmamazı tavsiye buyurmuştur. Peygamber Efendimiz (sav) de: “Yapılan işler niyetlere göre değerlenir. Herkes yaptığı işin karşılığını niyetine göre alır. Kimin niyeti Allah’a ve Resûlü’ne varmak, onlara hicret etmekse, eline geçecek sevap da Allah’a ve Resûlü’ne hicret sevabıdır. Kim de elde edeceği bir dünyalığa veya evleneceği bir kadına kavuşmak için yola çıkmışsa, onun hicreti de hicret ettiği şeye göre değerlenir.” (Buhârî, Bed’ü’l-vahy) buyurmuş ve ayeti tefsir etmiştir. Aynı konuyu izah eden bir başka hadis-i şerif ise, şöyledir: “Dininde ihlâslı ol ki, az amel sana yeterli olsun.” (İbn Kesir, Nisa Suresi Tefsiri, ayet 146) İyi niyet ve ihlas sahibi bir mümin, bütün hayatını Allah’ın yoluna vakfeder, ihlasla sadece Allah’a bağlanır ve tüm bağlılıklarını, ilgilerini ve sevgisini sadece Allah’a has kılar.

 

Aziz kardeşlerim,

Niyet, bir işi Allah rızâsı için yapmayı kalbden geçirmektir. İhlas, niyette samimi olmaktır. İş ya kalble, ya dille veya diğer organlarla yapılır. Kalbimizle yaptığımız işler, niyet ve düşüncelerimizdir. Dilimizle yaptıklarımız konuşmalarımızdır. Organlarımızla yaptığımız işler de fiil ve davranışlarımızdır. Sözler ve davranışlar çoğu zaman niyete bağlı olduğu için, iyi niyet bazan başlı başına bir ibadet olur. Ameller yâni yapılan işler niyete göre değer kazanır sözü, çoğu zaman organlarımızla yaptığımız işleri kapsar. Yoldaki bir taşı, insanlara zarar vermesin düşüncesiyle ve sevap kazanmak ümidiyle kaldırıp atmak bir ibadet sayılır. Birinin hakkı olan bir malını meşrû olmayan yollardan elde etmeye karar vermişken, Allah korkusuyla bu düşünceden vazgeçmek de aynı şekilde sevap kazanmaya vesile olur. Kalbden geçen düşünceler, iyi niyete dayandığı zaman Allah katında değer kazanır. Dil bir şeye niyet ederken kalb bu düşünceye katılmazsa, niyet makbul olmaz. Abdullah İbni Ömer’in oğlu Sâlim, halife Ömer İbni Abdülazîz’e yazdığı mektupta şöyle der: “Şunu iyi bil ki, Allah Teâlâ’nın kuluna yardımı, kulun niyeti kadardır. Kimin niyeti tam olursa, Allah’ın ona yardımı da tam olur. Niyeti ne kadar azalırsa, Allah’ın yardımı da o kadar azalır.”

 

Muhterem kardeşlerim,

Herkesin yaptığı işin karşılığını niyetine göre almasının anlamı şudur: Yapılan bir ibadet ve herkesin takdirini kazanan bir hizmet, görünüş itibariyle kusursuz olabilir. Ancak o ibadet ve güzel hizmetin, samimi bir niyetle ve sadece Allah’ın rızasını kazanmak maksadıyla yapılması şarttır. İnsanların takdir ve teveccühünü kazanmak veya hem Allah rızasını hem de insanların takdirini kazanmak düşüncesiyle yapılan ibadet ve hizmetlerin Allah katında hiçbir kıymeti yoktur. Yapılan işleri Allah katında değerli kılan bizim ihlâs ve samimiyetimiz, yani o işleri sadece Allah rızası için yapmış olmamızdır. Meselâ insanlar beni görsün ve takdir etsin diye namaz kılmak, zekât vermek şirk derecesinde büyük bir günahtır. Fakat gösterişi aklından geçirmeyen bir mü’minin, başkalarını o ibadeti yapmaya teşvik etmek niyetiyle herkesin göreceği bir yerde namaz kılıp zekât vermesi faziletli bir davranıştır.

 

Değerli kardeşlerim,

Yapılan amellerde ince ve hassas çizgiyi iyi takip etmeliyiz. Yapılan iş, Allah için olmalı, dünyalık için araç haline getirilmemelidir. Adil-i mutlak olan Allah, yapılan her amelin karşılığını hak ediliş şekliyle verir. Nitekim şu ayet-i celile bunu gayet açık bir şekilde beyan buyuruyor: “Kim âhiret kazancını istiyorsa, onun kazancını çoğaltırız. Dünya kazancını isteyene de dünyalık veririz; ama onun âhirette bir nasibi olmaz” [42:20] Bundan dolayıdır ki, yapılan işlerden sevap kazanabilmek, neticesinde de cennete gidebilmek için o işi yapmaya iyi niyetle başlanmalı, görünüldüğü gibi olunmalı, dünyevî bir çıkar için din kullanılmamalıdır.

 

IGMG İrşad Başkanlığı