Muhterem Kardeşlerim!
Hiç şüphesiz insanlar Hz. Âdem ve Hz. Havva’dan yaratılmış olmakla kardeş kılınmışlardır. Bununla birlikte, Hucurât suresinin 10. ayetinde; “Müminler elbette ki kardeştir.”[1] buyurulmaktadır. Dinimiz İslam böylelikle müminler arasındaki kardeşliği daha ileri götürmüş, farklı kavimlerden insanları din kardeşi yapmıştır. Bu kardeşliğin nasıl olduğunu Medine’ye hicret edildiğinde ensar ve muhacir arasında görmüştük. İşte bu kardeşlikle birlikte oluşan bütüne kısaca “ümmet” denilmektedir. Onun içindir ki, tüm insanlığa karşı bir sorumluğumuz olduğu gibi, dinde kardeş olmamız hasebiyle ümmetimize karşı da sorumluluklarımız vardır. İşte bu bilinç, ümmet bilincidir.

Değerli Kardeşlerim!
Bakara suresinin 143. ayetinde şöyle buyurulmaktadır: “İşte böylece, siz insanlara şahit olasınız, peygamber de size şahit olsun diye sizi vasat (orta yolu tutan örnek) bir ümmet yaptık.”[2] Bu ayetin ifade ettiği “vasat ümmet”, ölçülü ve dengeli olan, hiçbir şeyde aşırıya kaçmayan, orta yolu takip eden bir ümmettir. “Vasat ümmette” asla bulunmaması gereken özellikler de ifrat ve tefrittir. İfrat gereksiz olarak fazlalaştırmak, abartmak, ileri gitmek demektir. Tefrit ise gereksiz yere az yapmak, gevşek davranmak, aldırmamak demektir. İşte ayette bildirilen vasat ümmet ifrat ve tefritten uzak durup orta yolda karar kılan Müslümanlardan oluşacaktır.

Aziz Müslümanlar!
Hz. Peygamber’in şahit olacağı, memnun kalacağı ümmet şu ayette tarif edilen ümmet olacaktır: “Siz, insanlar için ortaya çıkarılmış en hayırlı ümmetsiniz. İyiliği emredersiniz, kötülükten alıkoyarsınız ve Allah’a inanırsınız.”[3]
Bu ümmetin taşıması gereken 7 önemli özellik ise Peygamber Efendimiz’in şu emrinde ortaya çıkmaktadır. Efendimiz şöyle buyurur: “Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız! Müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz! Birbirinizle atışmayınız, iyi geçininiz, ihtilafa düşmeyiniz!”[4]

Kıymetli Müslümanlar!
Şimdi düşünelim! Bu ayet ve hadiste bildirilen özelliklerden uzak olduğumuz için İslam dünyasında barıştan, huzurdan, esenlik ve güvenlikten söz etmemiz artık neredeyse imkânsız hâle gelmemiş midir? Hani hayırlı ümmet biz olacaktık? Hani iyiliği emredecek, kötülüklerden sakındıracaktık? İyiliği ağzımıza alamaz olmuş durumdayız. Kolaylaştırmak, nefret ettirmemek; müjdelemek, nefret ettirmemek; birbirimizle atışmamak, iyi geçinip ihtilaf etmemek! Nerede kaldı bu kavramlar? Sözlüklerimizde bile arandığında bulunamaz oldular.

Öyleyse Aziz Kardeşlerim!
Şimdiden geci yok gerçek manada kardeş olun! Birbirinize hakaret etmeyin, birbirinizle alay etmeyin, yeryüzünde adaleti ayakta tutun, bütün mahlukata karşı şefkatli ve merhametli olun! Zira bizden istenen budur. Yoksa ümmet kelimesi kimseye bir fantaziden öte bir çağrışım yapmayacaktır.

Hutbe Ümmet olma bilinci

Hutbe-Arapça